زیست آنلاین: راهها خود نوعي بهره برداري از طبيعت هستند كه از مهمترین حلقه هاي ارتباط به شمار می روند. اما با رعایت عوامل اصولی آن ها می توانند حتی در جلوگیری از تخریب طبیعت موثر و کمک رسان باشند.
تاریخ انتشار :پنجشنبه ۲۳ خرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۰۰
کد مطلب : 81009
برای درک بهتر این مطالب باید ابتدا دریابیم که تاثیر گذاری جاده ها چقدر است و یا به بیان بهتر طول جاده های کشور مجموعا چند کلیومتر است؟
شکل بالا مجموع طول جاده های کشور و نوع آن ها را به خوبی بیان کرده است، البته لازم به ذکر است، طول راههای کشور در بعضی از مراجع آماری بیش از ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر اعلام گردیده است.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار دهیم آن است که ملاحظات آبخيزداری در مطالعه، احداث و نگهداری راهها شامل چه مواردی می شود؟ و چرا بر لزوم این ملاحظات تاکید بسیاری شده است؟
ملاحظات آبخيزداری در مطالعه، احداث و نگهداری راهها بررسي جهات جغرافيايي و نقش آنها در احداث راهها
شيب دامنه ها و نقش ترانشه هاي تند و نامناسب در حذف پايداري دامنه ها و نيز ايجاد لغزش
جنس سازند و تشكيلات زمين شناسي منطقه
جهت و امتداد سازند زمين شناسي
آبهاي سطحي و زيرزميني
زهكش و هدايت هرزآبهاي سطحي
تكامل رودخانه هاي مجاور راهها و افزايش طبيعي و يا مصنوعي عمق رودخانه ها
انقطاع آبراهه هاي دامنه و حذف مرفولو ژي طبيعي آنها
جنگل و مرتع و نقش پوشش در حفاظت جاده از ريزشها ، لغزشها ، و ....
ميزان رسوب توليدي كه مستقيما پس از برداشت ترانشه جاده وارد سيستم زهكشي حوزه مي شود
ميزان رسوب توليدي از فرسايش سطحي و كناره اي جاده كه دائما وارد سيستم زهكشي حوزه مي شود
در واقع به بیان ساده تر می توان اظهار داشت، اصول اولیه این ملاحظات جلوگیی از خطرات سیل و تخریب راه ها است. در نگاه گسترده تر باید اظهار داشت: تخریب منابع طبیعی و پوشش گیاهی منطقه از یک طرف ناشی از خشکسالی سالهای اخیر و از طرف دیگر در اثر توسعه بی رویه و دخل و تصرف غیرمجاز توسط عوامل انسانی بوده است و بدلیل کاهش پوشش گیاهی و تغییر کاربری اراضی، رواناب ناشی از بارش بعضاً تا بیش از ۳۰ بر ابر افزایش می یابد و گل و لای زیادی جابجا شده موجب خسارات و تلفات بسیاری می شود. از سوی دیگر، احداث سازه های تقاطعی نظیر پل و جاده بر روی رودخانه ها منجر به تنگ کردن مسیر عبور جریان و بعضاً حتی انسداد مجرا می شود . بر طبق تحقیقات انجام شده این مسئله در سیل های اخیر، عامل عمده افزایش تلفات جانی که اغلب از سرنشینان خودروهای عبوری از محورهای ارتباطی منطقه بوده اند، به شمار می رود.
شکل زیر اطلاعاتی از وضعیت خسارت سیل در ایران را به نمایش گذاشته است.
بر اساس یک مطالعه انجام شده فراوانی خسارت سیل (خسارت به راههای کشور) در استانها مورد مطالعه قرار گرفته است و این خسارت ها در هر دهه برآوزد شده است که اطلاعات آن به شکل خلاصه در زیر آمده است.
دردهه ۳۰: اصفهان، تهران، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری
دردهه۴۰: خوزستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، همدان، مرکزی
دردهه ۵۰: کرمانشاه، آذربایجان غربی، همدان، خراسان، چهارمحال و بختیاری
دردهه ۶۰: خراسان،کرمان،یزد، اصفهان، فارس، خوزستان، گلستان
دردهه۷۰: خراسان، کرمان،یزد،اصفهان،فارس،خوزستان،گلستان
دردهه۸۰ : اصفهان، خراسان شمالی، گیلان، گلستان، خراسان رضوی، فارس
علاوه بر آن بر اساس داده های وزارت راه و ترابری، تعداد حوادث وقوع سیل در هر یک از این دهه ها و نقشه پراکنش راه های کشور در معرض سیل، به صورت زیر می باشد.
تعداد حوادث وقوع سیل
فرسايش بادي و تهديد راههادر بخشهاي وسيعي از كشور ايران باد كه از جمله انرژيهاي سودمند در راه توسعه محسوب ميگردد ، فقدان مديريت مناسب اراضي سبب در معرض فرسايش قرار گرفتن خاك و بروز طوفان گرد و غبار و حركت شن و انسداد راههاي مواصلاتي ميگردد.
برف و بهمن و تهدید راههابا توجه به گسترش اراضي كوهستاني و برف گير در سطح كشور ، و خطر سقوط بهمن و انسداد راههاي مواصلاتي ، توجه خاص به اين مبحث از ضروريات مديران ذيربط ميباشد.
انتظارات و پیشنهادات به منظور کاهش آسیب های وارده به راه هاطول جاده هاي در معرض خطر سيل كشور بالغ بر ۲۵۰۰ كيلومتر ميباشند كه اعتبار مورد نياز جهت طراحي و اجراي عمليات ايمن سازي جاده ها و آبخيزداري در عرصه آبخيزهاي مشرف بر راههاي مواصلاتي فوق كمتر از ۱۰ درصد هزينه ساخت جاده در اين مناطق است. لازم بذكر است هزينه مرمت و بازسازي جاده هاي خسارت ديده بالغ بر ۱۸ درصد هزينه ساخت جاده ميباشد.
طول جاده هاي در معرض خطر زمين لغزش كشور بالغ بر ۵۷۶ كيلومتر ميباشند كه اعتبار مورد نياز جهت طراحي و اجراي عمليات پايدار سازي و آبخيزداري معادل ۱۰۰ میلیون ریال در هکتار میباشد.
طول جاده هاي در معرض خطر فرسایش بادی كشور قریب به ۹۰۰۰ كيلومتر ميباشند كه اعتبار مورد نياز جهت طراحي و اجراي عمليات ايمن سازي جاده ها و آبخيزداري در عرصه آبخيزهاي مشرف بر راههاي مواصلاتي فوق كمتر از ۱۰ درصد هزينه ساخت جاده در اين مناطق است. طول جاده هاي در معرض خطر برف و بهمن كشور بالغ بر ۱۸۰۰۰ كيلومتر ميباشند كه اعتبار مورد نياز جهت طراحي و اجراي عمليات پايدار سازي و آبخيزداري كمتر از ۱۲ درصد هزينه ساخت جاده در اين مناطق است.
به منظور ايجاد هماهنگي و وحدت رويه در روند حفاظت و ايمن سازي راههاي كشور و هماهنگي در مديريت كارآمد جاده ها در سطح كشور موارد ذيل پيشنهاد ميگردند:
تشكيل کار گروه هماهنگي مديريت جاده ها و راههاي مواصلاتي با حضور مديران سازمانها و بخشهاي ذيربط.
مديريت حفاظت جاده ها و راههاي مواصلاتي با اجراي قوانين و مقررات مصوب و پيشنهاد طرحها یا لوايح اصلاحي از طريق مبادي ذيربط.
تعيين حدود حريم جاده ها و راههاي مواصلاتي، جهت انعكاس در طرحهاي جامع و تفصيلي به منظور احصاء ضوابط پيشنهادي تعيين كاربري اراضي و تامين حفاظت و پايداري راهها.
تدوين نقشه پهنه بندي خطرپذيري سيلاب، فرسايش هاي دامنه ای، بادي، برف و بهمن بر مبناي اولويت بندي اهميت راهها و پيش بيني فرآيند ساماندهي عرصه هاي خطرپذير.
تامین اعتبار مورد نیاز جهت مطالعات، طراحی و اجرای عملیات حفاظتی و پایدارسازی راههای کشور با ایجاد ردیف اعتباری مستقل درقوانین بودجه سنواتی ذ یل برنامه راهبری حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری منظور گردد.
جهت مشاهده مهمترین مطالب مرتبط می توانید بر روی هر یک از عناوین زیر کلیک کنید:
فواید و مزایای توسعه عملیات آبخیزداری در جهان
پایداری حوزه آبخیز در گرو توجه ویژه به شاخص های ترکیبی
خسارت سیل، دست انتقام آب از توسعه ناپایدار
عدم مدیریت حاشیه رودخانه ها علت سیل اخیر در ایران
https://zistonline.com/vdchwvn6.23nzvdftt2.html
zistonline.com/vdchwvn6.23nzvdftt2.html
تگ ها
آخرین عناوین
پربيننده ترين
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب
سایت با ذکر منبع بلامانع است.